Szczepionki na grypę dla ochrony ciężarnych

Jedynie szczepienie może uchronić kobietę w ciąży i dziecko przed grypą i jej poważnymi powikłaniami, grożącymi nawet zgonem – przekonują eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy. Ma to szczególne znacznie w okresie pandemii Covid-19.

Niektórzy eksperci przestrzegają, że jesienią i zimą może dojść do kolejnego wzrostu zachorowń wywołanych przez koronawirusa SARS-CoV-2, który nałożyłby się wtedy na grypę sezonową. Przed grypą chroni jednak szczepionka, która nie jest wciąż dostępna w przypadku choroby Covid-19.

Eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy zalecają w tym roku szczepienia wszystkim osobom powyżej 6. miesiąca życia, ale szczególnie kobietom w ciąży. Grypa u kobiet w ciąży występuje z podobną częstotliwością, jak wśród ogólnego społeczeństwa, jednak ryzyko hospitalizacji z powodu powikłań jest już siedmiokrotnie wyższe – podkreślają.

Przewodniczący Rady Naukowej prof. Adam Antczak przekonuje, że szczepienie przeciw grypie chroni przyszłą mamę i jej dziecko, ale również skutecznie zapewnia mu ochronę po narodzinach, gdyż matczyne przeciwciała są transportowane przez łożysko do organizmu płodu. Pamiętajmy, że dzieci można szczepić od 6. miesiąca życia, więc dzięki szczepieniu kobiety w ciąży dajemy ochronę narodzonemu dziecku do 12. miesiąca – dodaje.

U kobiet w ciąży wszystkie infekcje mają znacząco cięższy przebieg i znacznie trudniej je leczyć, ponieważ w tym okresie znacznie obniżona jest odporność organizmu. Dotyczy to przede wszystkim upośledzonej odporności komórkowej, poza tym zwiększona jest frakcja wyrzutowa serca i zapotrzebowanie na tlen.

Szczepienie przeciwko grypie powinno być wykonane jak najwcześniej, gdyż zachorowania na grypę i choroby grypopodobne występują najczęściej na początku ciąży. Ich skutki mogą doprowadzić do utraty ciąży, a nawet zgonu przyszłej matki – ostrzegają eksperci.

55 proc. powikłań grypy występuje u kobiet w drugim lub trzecim trymestrze ciąży i są to najczęściej zapalenie płuc, ostra niewydolność oddechowa u matki, zwiększone ryzyko poronienia, porodu przedwczesnego, obumarcia wewnątrzmacicznego płodu, zaburzenia rytmu serca u płodu oraz jest zwiększone ryzyko rozwiązania ciąży cesarskim cięciem – wyjaśnia konsultant krajowy w dziedzinie Perinatologii prof. Mirosław Wielgoś.

Specjalista zwraca uwagę, że u kobiet w ciąży bardzo dobrze wytwarzane są przeciwciała ochronne po szczepieniu. 88 proc. szczepionych kobiet uzyskuje poszczepienny poziom przeciwciał uznawanych za ochronny, a 92 proc. wynosi skuteczność szczepienia przeciw grypie wykonanego u ciężarnych w zapobieganiu hospitalizacji z powodu grypy u dzieci do 12 miesiąca życia – dodaje.

Ochronę przed grypą można realizować również poprzez tzw. „strategię kokonu”. Polega ona na wykonywaniu szczepień u osób z najbliższego otoczenia osoby, która jest wrażliwa na zakażenie i nie może zostać zaszczepiona ze względu na np. zbyt młody wiek lub trwałe przeciwwskazania medyczne do szczepienia. Podobnie jest w przypadku kobiet w ciąży. Najlepiej jednak, gdy wszyscy są zaszczepieni – zarówno kobieta oczekująca dziecka, jak i jej najbliższe otoczenie, jeśli tylko jest to możliwe.

Eksperci podkreślają, że szczepienia kobiet w ciąży są najskuteczniejszym sposobem zabezpieczenia się przed grypą i są całkowicie bezpieczne zarówno dla przyszłej matki, jak i dziecka. W grupie kobiet w ciąży szczepionych przeciw grypie stwierdzono zmniejszoną liczbę infekcji przebiegających z gorączką – o 36 proc. u matek, a także zmniejszenie liczby przypadków grypy potwierdzonej laboratoryjnie – o 63 proc. u dzieci. Najlepszy okres na wykonanie szczepień przypada na wrzesień-grudzień, dlatego należy je odpowiednio wcześniej zaplanować wraz z lekarzem prowadzącym ciążę.

Od wielu lat międzynarodowe organizacje zalecają szczepienia przeciw grypie u kobiet będących w ciąży. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) rekomenduje szczepienia od 2005 r., natomiast Amerykański Komitet Doradczy ds. Szczepień od 1997 r. Polska również rekomenduje szczepienia przeciw grypie w Programie Szczepień Ochronnych, podobnie jak w większości krajów Unii Europejskiej.

W Australii i Wielkiej Brytanii kobiety w ciąży mogą skorzystać z darmowych szczepień. W Polsce z częściowo refundowanych szczepień mogą skorzystać jedynie osoby powyżej 65. roku życia. Inicjatywą Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy jest rozszerzenie zakresu refundacji szczepionek przeciw grypie dla kobiet w ciąży oraz umieszczenie ich na liście leków bezpłatnych. Obecnie analizowany jest projekt dotyczący listy leków bezpłatnych dla kobiet w ciąży.

Źródło: PAP – Nauka w Polsce

Czytaj także: Powrót do szczepień – co wpłynęło na decyzję Ministerstwa Zdrowia?