Pierwszy raz w historii mamy szansę odpowiadać na światowe trendy w biotechnologii
Poza planowanymi konkursami, ABM szybko odpowiedziała na problem koronawirusa i przeznaczyła na projekty z tego obszaru wsparcie. Jakie „covidowe” projekty zyskały pozytywną rekomendację – szybkie testy, badania obrazowe, co jeszcze?
R.S.: Alokując w bardzo dynamicznym tempie 50 mln złotych odpowiedzieliśmy chyba najszybciej na potrzeby dotyczące wypracowania nowych technologii, zarówno w zakresie leków, jak i testów na koronawirusa. Cieszę się, że ten konkurs spotkał się z dużym zainteresowaniem, ponieważ do ABM wpłynęło blisko 100 wniosków. Już teraz wiemy, że ta alokacja zostanie zwiększona, ponieważ część wniosków ma bardzo duży potencjał. W ramach uruchomionego funduszu, Agencja Badań Medycznych dofinansuje około 20 projektów z zakresu opracowanie szczepionki, terapii i rozwój technik szybkich testów diagnostycznych.
Szczególny potencjał, widzimy w zakresie technologii lekowych i myślę tutaj m.in. o bardzo obiecującej terapii wykorzystującej osocze ozdrowieńców w leczeniu chorych, czy testach leków antyretrowirusowych, które mogą spowodować, że choroba będzie przebiegała łagodniej. Myślę, że to będzie wyraźny polski wkład w opanowanie pandemii na świecie.
Z drugiej strony, dzięki przekazanemu wsparciu, w Polsce mogą toczyć się bardzo obiecujące badania pozwalające na opracowanie innowacyjnych szybkich testów, które pozwolą na zwiększenie ilości testowanych pacjentów. W odniesieniu do zapowiedzi Ministra Zdrowia, jest to pandemia, z którą będziemy borykali się jeszcze przez dłuższy okres czasu, a więc proponowane rozwiązania będą nam towarzyszyły i mam nadzieję, że w ciągu najbliższych sześciu miesięcy będziemy mogli pochwalić się pierwszymi efektami rozpoczętych projektów.
W ostatnich miesiącach koronawirus zmienił naszą rzeczywistość, czy wpłynął również na nadzór nad prowadzonymi już badaniami?
R.S.: Z punktu widzenia Agencji na razie nie. Oczywiście, pojawiły się rekomendacje, zarówno Europejskiej Agencji Leków, jak i Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych dotyczące prowadzenia badań klinicznych. Część badań została wstrzymana lub zawieszona, część zmniejszyła rekrutację – i to są kwestie oczywiste. Z perspektywy Agencji wszystko toczy się w normalnym trybie, uruchamiamy planowane badania, podpisujemy umowy, rozpoczynamy wydatkowanie środków. Myślę, że ten proces nie zostanie zaburzony.
Wspominał Pan o działaniach edukacyjnych podejmowanych przez ABM, jakie są losy portalu www.pacjentwbadaniach.abm.gov.pl, jakim cieszy się zainteresowaniem?
R.S.: Pacjent w badaniach klinicznych to niezwykle ważna inicjatywa, pozwalająca pacjentom na dostęp do obiektywnej wiedzy na temat badań klinicznych. Cieszę się, że współtworzymy ten portal z kluczowymi organizacjami z sektora nauki, administracji publicznej, fundacjami pacjenckimi i branżą farmaceutyczną, dzięki którym jest to portal żywy, cały czas wzbogacany o nową wiedzę.
Planujemy wzbogacić portal o wyszukiwarkę badań klinicznych dla pacjentów, by sami mogli wyszukać odpowiednie dla nich badanie, wpisując jednie podstawie dane dotyczące ich choroby. W połączniu z wiedzą, w która jest wyposażony portal nie tylko budujemy świadomość pacjentów na temat bezpieczeństwa i świadomego udziału w badaniach, ale także chcemy ułatwiać im dostęp do prowadzonych badań. Myślę, że projekt uda się wprowadzić w życie już w przyszłym roku, kiedy w budżecie ABM znajdą się stosowne środki, które pozwolą nam na opracowanie tego wyczekiwanego przez pacjentów narzędzia.
Agencja Badań Medycznych świętuje swoje pierwsze urodziny. Jakie są aktualne najważniejsze wyzwania dla ABM na kolejny rok i lata?
R.S.: Agencja Badań Medycznych to instytucja dojrzała, realizująca swoje postanowienia ustawowe i statutowe. Nasze działania w walce z koronawirusem pokazały sprawność instytucji, za co serdecznie dziękuję moim pracownikom.
Jeśli chodzi o wyzwania na kolejne lata, pierwszy raz w historii mamy szansę odpowiadać na światowe trendy w biotechnologii. Budżet Agencji Badań Medycznych do 2028 roku osiągnie miliard złotych. Z pewności chcemy monitorować trendy światowe i pozwolić, tak jak w przypadku projektu dotyczącego implementacji technologii CART-cell w Polsce, żeby te technologie, które były dotychczas dostępne dla polskich pacjentów jedynie zagranicą zagościły na stałe w Polsce. Jestem przekonany że innowacyjne badania na miarę Nobla mogą toczyć się w naszym kraju.
Katarzyna Lechowicz-Dyl
Źródło: PAP – Nauka w Polsce