„Masz prawo wiedzieć” – dyskusja o nowoczesnym podejściu w diagnostyce raka piersi

Część 2. Panel dyskusyjny

Uczestnicy panelu:

• Cecylia Ollson, Life Cycle & Digital Manager Women Health/Xray, GE Healthcare,
• Dr n.med. Anna Szalcunas-Olsztyn,
• Adrianna Sobol, Fundacja Onkocafe,
• Dorota Szwałek, Screening Up,
• Anna Hencka-Zyser, Fundacja Spa for Cancer,
• Krzysztof Szczepański, Xray and Mammography Modality Manager EE, GE Healthcare.

Jak zaangażować kobiety w troskę o swoje zdrowie – wymiana dobrych praktyk

Z doświadczenia dr n. med. Anny Szalcunas-Olsztyn wynika, że pacjentki nie zgłaszają się na badania głównie z dwóch powodów. Pierwszym z nich jest strach przed wykryciem nowotworu, drugim natomiast strach przed bólem, który towarzyszy badaniu. Rozwiązaniem, tego problemu może być szeroko zakrojona kampania informacyjna, która zwiększy świadomość pacjentek. Wspomniany ból, a najczęściej tylko dyskomfort, wynika ze stosowanego w trakcie badania ucisku, który potrzebny jest dla obniżenia dawki promieniowania i lepszego uwidocznienia zmian w piersiach. Dyskomfort można zminimalizować np. zgłaszając się na badania
w odpowiedniej fazie cyklu, poprzez rozmowę z technikiem wykonującym badanie na temat swoich obaw i odczuć lub też jeśli to możliwe – wybranie się na badanie do pracowni, która dysponuje sprzętem pozwalającym pacjentce samodzielnie regulować ucisk piersi za pomocą pilota.

Dorota Szwałek, przedstawicielka firmy Screening Up, która pośredniczy między świadczeniodawcami a osobami potencjalnie zainteresowanymi badaniami, zwróciła uwagę na to, że samo zapisanie pacjentek na badania nie jest trudne. Najważniejsze jest trafienie do nich z komunikatem gdzie i kiedy mogą się zbadać oraz pomoc w pokonaniu strachu przed wykryciem ewentualnej choroby. Około 70% kobiet, z którymi kontaktują się konsultanci Screening Up jest chętnych by umówić się na mammografię, natomiast za pierwszym razem na badania umawia się tylko 35%. Oznacza to, że potrzeba średnio trzech rozmów, by skutecznie umówić pacjentkę. Dzięki kolejnym kontaktom z pozostałą częścią kobiet systematycznie wzrasta odsetek pacjentek rejestrowanych na badania. Dlatego właśnie, firma odwraca rolę w całym procesie i nie czeka aż pacjentki zgłoszą się same. Pierwszym krokiem jest ich edukacja, oswojenie z tematem, a dopiero później rejestracja. Należy zwrócić uwagę na to, aby dana pacjentka poczuła się zaopiekowana przed i po badaniu niezależnie od jego wyniku, a także by wiedziała, jaką drogę diagnostyczną powinna podjąć i gdzie się udać.

Strach przed badaniami – jak go zwalczyć?

Aby skutecznie walczyć ze strachem, należy przede wszystkim oswajać pacjentów i zwrócić uwagę na empatyczną komunikację. Może to skutecznie pomóc kobietom w zbudowaniu nawyku regularnych badań profilaktycznych. Ekspertki zgodnie stwierdziły, że dużą rolę odrywa tutaj retoryka, bowiem w przypadku profilaktyki często próbuje się pacjentów przestraszyć, co ma odwrotny skutek od oczekiwanego. Należałoby zatem zmienić narrację na optymistyczną, pozytywną – badasz się, by móc dłużej żyć i spełniać swoje marzenia.

Adrianna Sobol z Fundacji Onkocafe wskazała także, że potrzebne jest zbudowanie realnego obrazu pacjenta onkologicznego. Psychoedukacja onkologiczna powinna zacząć się już w gabinecie internisty, aby kobieta myśląc o profilaktyce nie wykonywała badań, tylko po to, by wykryć raka, ale by sprawdzić stan swojego zdrowia.
W gabinecie zwykle brakuje rozmowy, która rozładowałaby niepotrzebne napięcie. Należy podkreślać, że kobieta, która regularnie się bada jest dla siebie ważna, chce korzystać z życia. Powinniśmy uczyć się oswajać strach wcześniej niż w wieku 50 lat, gdy mammografia jest już obowiązkowa, dlatego ważna jest edukacja w tym zakresie także aspirujących lekarzy, uczęszczających na uczelnie wyższe.

Założycielka Fundacji Spa for Cancer, Anna Hencka-Zyser, podkreśliła z kolei rolę komunikacji międzypokoleniowej. Jej zdaniem w taki sposób, w jaki uczymy córki dbania o włosy czy skórę, należy uczyć je także dbania o swoje własne zdrowie i budować nawyk wykonywania badań profilaktycznych czy samobadań piersi. Paraliżujący strach możemy zwalczyć, ucząc dzieci profilaktyki od najmłodszych lat.

Cecylia Ollson, która przeszła przez wszystkie etapy diagnostyki raka piersi, kiedy sama w przeszłości doświadczyła tej choroby, wskazała z kolei, że kobiety powinny zwracać uwagę na to, jak między sobą rozmawiają o badaniach, ponieważ nie wszystkie posiadają te złe doświadczenia. Warto podkreślać pozytywne aspekty, w ten sposób inspirować kobiety w swoim otoczeniu do podjęcia badań.

Przypisy

1. https://www.reuters.com/article/health-cancer-int-idUSKBN2A219B
2. Krajowy Rejestr Nowotworów

Źródło: materiały prasowe